Cumartesi, Ekim 27, 2007
MISIR YENİ İŞ YASASI
Mısır İş Yasası
--------------------------------------------------------------------------------
70 milyon Mısırlının hemen hemen %96'sı Nil vadi ve deltalarında, 16 milyonu Kahire'de ve 6 milyonu da Alexandria'da yaşamaktadır. İş gücünün yaklaşık üçte biri tarımda çalışmaktadır. Mısır'ın ekonomik ve sosyal kuruluşlarının %47'sinin Kahire ve Aleksandra'da olduğu tahmin edilmektedir. Ki bu yerler iş gücünün %25'sini karşılamaktadır.
Herhangi bir kuruluşta çalışan Mısırlı olmayan çalışanların sayısı kalifiyesiz ve yarı-kalifiye işçiler için toplam işgücünün %10'unu geçemez. Kalifiye işçiler için Mısır işgücü limiti %25'dir. Aynı zamanda toplam yabancı işçi sayısı kuruluştaki toplam ücretlilerin %35'ini aşamaz.
Mısır iş piyasası 2003 yılında çıkarılan 12 sayılı yeni birleştirilmiş İş kanunu ile düzenlenmiştir. Yeni yasa 257 maddeden oluşmakta ve Mısır iş piyasasını düzenleyen bütün yasal yönlere hitap etmektedir. Yeni yasa özel sektör katılımını artırmayı ve aynı zamanda çalışanların hakları ile işverenlerin haklarını dengelemeye çalışmayı amaçlamaktadır. Yeni iş yasasının vurguladığı en önemli konular arasında, bir işverenin bir işçiyi işten çıkarma hakkı ve bununla ilgili şartlar ile çalışanlara yeni yasada emredilen prosedürler ve kontrollere göre barışçıl bir grev (iş bırakımı) gerçekleştirme hakkını çalışanlara vermesi konularıdır.
İş Sözleşmeleri (İş Akidleri)
--------------------------------------------------------------------------------
İş sözleşmelerinin yazılı olması, üç nüsha olması, ve Arapça olması gerekmektedir. İşveren, işçi ve sosyal güvenlik ofisinin her biri, iş kanununda belirtilen bazı bilgileri içeren iş sözleşmesinin bir kopyasını almakta ve saklamaktadır.
Tipik bir iş sözleşmesi aşağıdakileri içermektedir.
İşverenin adı ve işyerinin adresi
Çalışanın adı, nitelikleri, mesleği/yaptığı iş ve adresi, işçinin kimliğini ispat için gerekli dokümanlar ile işçinin sosyal güvenlik numarası
Sözleşmeye tabi tutulan işin çeşidi ve özelliği
Üzerinde anlaşılan ücret ile ödeme zamanı ve metodu/yöntemi
Eğer bir çalışan deneme süresine tabi tutularak işe alınacaksa, iş sözleşmesinde 3 ayı geçmeyecek şekilde deneme süresi belirtilmelidir.
Bir iş sözleşmesi, belirli süreli veya belirsiz süreli olarak yapılabilir. Bir Mısırlı işçi ile belirli süreli iş sözleşmesi eğer tekrar yenilenirse, otomatik olarak belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşür.
Hem İşçi hem de işveren, ücretler, iş tanımı ve sözleşme süresi ile ilgili kanundaki gerekli konularda anlaşmaya varmaları gerekir.
İşçinin yapmak zorunda olduğu işin çeşidinin ve iş yapılmazsa işçinin kesin olmayan, tartışmalı durumunun sözleşmede ifade edilmesi de aynı zamanda önemlidir
Sözleşme Süresi
Yasa koyucu, maksimum 5 yıllık süreli iş sözleşmesini düzenlemektedir. Eğer işçi ve işveren daha uzun bir iş sözleşmesi süresinde anlaşırlarsa, işçi tazminat almaksızın ilk 5 yılın sonunda sözleşmesini bitirme hakkına sahiptir. Ancak, üzerinde anlaşılan zaman periyodu içinde işverene haber verilmelidir.
Deneme süresi iş sözleşmesinde açıkça belirtilecektir ve hiç bir işçi 3 aylık deneme periyodunu aşmadan atanmayacaktır. Hiç bir işçi aynı işveren ile bir defadan daha fazla bir deneme süresine tabi tutulmayacaktır.
Çalışma Saatleri
İşçiler, 6 günlük çalışma haftasında 48 saatten fazla veya bir günde 8 saatten daha fazla çalışmamalıdırlar.
Çoğu özel sektör işçileri genellikle Pazar ile Perşembe günleri arasında haftada 5 gün çalışmaktadır. Bazı durumlarda çalışma saatleri sayısı bir günde 9 saate çıkarılabilir.
İşçilerin her hafta bir tam çalışma günü tatil hakkı vardır. Çalışma ciddi bir kazanın önlenmesi istendiği zaman veya ağır bir iş yükünün üstesinden gelinmesi için planlandığı zaman bazı istisnalar uygulanır. Bu durumlarda, işçilere fazla mesai ödenmelidir.
İşverenin Dosyası
--------------------------------------------------------------------------------
12/2003 sayılı kanunun 77. maddesi, işverenin her bir işçi için işçinin ismi, işi/mesleği, eğitim derecesi, adresi, askerlik durumu, sosyal durumu, göreve başlama tarihi, ücret ve ücretteki değişiklikler, verilen cezalar, elde edilen izinler ve son olarak hizmet bitim tarihi ve nedeni gibi bilgileri içeren bir dosya oluşturması gerektiğini belirtmektedir.
İşveren aynı zamanda herhangi bir araştırma raporlarını, işçinin amirlerinin performans ile ilgili raporlarını ve işçinin hizmeti ile ilgili herhangi başka bir dokümanı saklayabilir.
Bundan başka, işçi, iş ilişkisinin bitiminden sonra en az 1 yıl süre ile yukarıda bahsedilen dosyayı saklamalıdır. Bu taahhüdün arkasındaki nedenler; ücretler, izinler, işten çıkarmalar veya bırakmalarla ilgili olabilecek herhangi bir tartışmayı önlemek ve iş kanunu gereklerinin başarılmasıyla ilgili işverenin yönetimini kolaylaştırmaktır.
77. maddedeki bilgiye önceden yapılan atıf, işçinin dosyasından sağlanabilen en az veriyi temsil etmektedir. İşçinin yaşı, cinsiyeti (erkek, bayan), kazanılan nitelikler ve deneyim sertifikası gibi başka verinin eklenmesinde hiç bir sınırlama bulunmamaktadır.
İş Yasasında İfade Edilen Kayıtlar
--------------------------------------------------------------------------------
İş Kanunu, işvereni İşgücü ve Göçmen Bakanlığına aşağıdaki kayıtları sunmak zorunda bırakıyor.
Özürlü Kayıtları
Özürlülerin niteliklerini ve işe yerleştirilmelerini zorunlu kılan 1975 yılında çıkarılan 39 sayılı yasaya göre; kanun, özürlü bireylerin çalıştırılmasıyla ilgili olarak, 50 veya daha fazla işçiyi geçen özel sektör işverenlerini, toplam çalıştırdıkları işgücünün %5 oranındaki işgücünü, işgücü ofislerinden tavsiye edilen özürlü işçilerin istihdam edilmelerini zorunlu kılıyor.
İşveren aynı zamanda, özürlülüğünü kanıtlayan kayıt sertifikasına sahip kişiler olmak kaydıyla, kendi seçeceği özürlü bireyleri işe alma hakkına da sahiptir.
Bir özürlü işçiyi işe alan herhangi bir işveren, özürlü işçiyi çalıştırmaya başladığı ilk 15 gün içinde işgücü ofisine işçinin çalıştırılmaya alındığının doğrulamasını yapan kayıtlı bir mektup göndermek ile yükümlüdür.
Yabancıların Kayıtları
Yabancıları çalıştırmada kontrol uygulamak için bir girişimde, bakanlığın aşağıdakileri içeren bir kaydın tutulmasını yabancı çalıştıran organizasyonlara zorunlu kılmasıdır.
Yabancının adı ve soyadı
Doğum tarihi
İş ünvanı ve tam iş tanımı
Nitelikleri
Çalışma izninin numarası ve tarihi
Çalışma lisans ücretlerinin numarası ve tarihi
Finansal Ceza Kayıtları
Her işveren, işçinin ismini, maaşını, özel bir kayıtta verilen finansal cezaları ve niçin bu cezaları aldığını bildiren detaylı nedenlerin girişini yapacaktır.
Bütün finansal cezalar, yeni iş kanunu uyarınca İşgücü Bakanlığına teslim edilmelidir.
İşin Sonlandırılması
--------------------------------------------------------------------------------
Deneme Süresi
Deneme süreli iş sözleşmesi, ne 3 ayı aşmalı ne de bir çalışan birden fazla deneme altında atanmalıdır/çalıştırılmalıdır. Deneme süreli sözleşme bir şartlı iş sözleşmesidir. işçinin ödeme periyodu sırasında iş için uygun olmadığı kanıtlanırsa, o zaman işverene sözleşmenin iptal edilmesine izin vermektedir.
Bırakma & Sonlanma
İş kanunun 69. maddesi, bir işçinin hangi şartlar altında işi bırakacağının esaslarını listelemektedir. Bir işçinin çıkarılması konusu işgücü ve göçmen bakanlığındaki adli güçlerden oluşan komiteye getirilene kadar atılamaz. Komite, ilk oturum tarihinden itibaren 15 gün içinde kendisine getirilen bırakma isteğine karar verecektir ve bu karar son karar olacaktır.
Ancak, işveren ondan sonra bir işçiyi bırakabilir. İşçi de mahkemede bırakma konusuna, karşı çıkma hakkına sahiptir.
Mısır İş Mahkemeleri, bir işin sonlanmasını gözden geçirirken sağduyusunu yitiremez. Mahkeme tazminat kararlarını verirken, her bir davanın şart ve gerçeklerinin gözden geçirilmesi temelinde yanlış bırakmalar için işçilere hak verebilir.
Eğer işten çıkarılan bir işçinin çalışma süresi 10 yıl ve 90 günü geçmiyorsa bu işçiye 60 günlük bir bildirim hakkı verilir. Eğer bu süre 10 yılı aşıyorsa Mahkeme kararlarında, her çalışma yılı için 2 aylık ücretinden daha az olmamak kaydıyla yanlış işten çıkarma işlemlerinde tazminat ödenmesi şeklinde bir uygulama bulunmaktadır. (Eğer işveren işçiyi hemen bildirim süresini beklemeden çıkarmak isterse, bu bildirim yerine işçi 2 veya 3 aylık maaş ödemesi alabilir.)
Bildirim olmaksızın yapılan yasal sonlandırmalarda esaslar süreli iş sözleşmeleri sona ermesi, emeklilik, istifa, ölüm veya ilgili işi yapmak için işçinin yetersizliği gibi durumları kapsar.
İzinler
--------------------------------------------------------------------------------
Yıllık İzinler
Bir işçinin her tam bir yıl veya orantılı bir biçimde bir yıldan az hizmeti için 21 günlük ücretli izin hakkı vardır. Bu yıllık izin hakkı, eğer işçi 10 yıl ard arda çalışmışsa veya 50 yaşın üstündeyse bir aya çıkarılmıştır. Bununla birlikte, her işçinin yılda 13 işgününü aşmamak üzere İşgücü ve Göçmen Bakanlığınca tespit edilen resmi tatiller için tam ücret hakkı vardır.
Eğer işçilerin, resmi tatiller sırasında da çalıştırılmaları gerekiyorsa, işçiler normal ücretlerinin iki katı ücreti ödenmesi kaydıyla fazla mesaiye kalmaları hakkı vardır. Haftalık izin günleri ve resmi tatiller, yıllık izinlerin bir bölümü olarak sayılmamalıdır.
Kaza/Rastlantı İzni
Kaza/rastlantı izni, işçi tarafından beklenmeyen durumlar sonucu alınan bir izindir. Bu durumlarda, işçinin işten vazgeçmesi dışında başka bir seçeneği yoktur. İzin sonrasında, vazgeçmenin nedenleri hakkında işvereni bilgilendirmelidir.
İş Kanunun 51. maddesi, rastlantı nedeniyle işten vazgeçmenin yılda 6 iş gününü geçmemesi gerektiğini ve bu iznin işçinin yıllık izninden sayılacağını söylemektedir.
Hastalık İzni
İş Kanunu, işçinin hastalığı nedeniyle, işçinin normal ücretinin %100'ü ve %75'i arasında yıllık ücretli hastalık izninin maksimum 6 aya kadar ilgili tıbbi sorumlular tarafından verilebileceğini söylemektedir.
Bir işçi, hastalık izninin yanında birikmiş yıllık izinlerinden faydalanma hakkına sahiptir ve hastalıktan kaynaklanan izinlerinin yıllık izin dengeleme tablosuna transfer edilmesini isteme hakkına sahiptir.
Bir işveren, işçinin yukarıda bahsedilen süreden yararlandığı sürece, hastalık nedeniyle işçinin hizmetini sonlandıramaz.
Resmi İzinler (Resmi Tatiller)
63/1982 sayılı bakanlık kararnamesine göre, Resmi izinler tümü tam olarak ödenmek kaydıyla aşağıdaki gibidir.
Muharremin İlk Günü ( İslami yeni yıl)
İlk Rabiyanin 12. günü (Muhammad Peygamberin Doğum Günü)
Shawal'in 1. ve 2. günü (İlk Bairum)
Zoelhega'nın 9. 10. ve 11. günleri (İkinci Bairum)
Ocak'ın 7. günü (Batı Noeli)
Bahar Günü ( Sham El Nessim)
Nisanın 25. (Sina Özgürlük Günü)
1 Mayıs (İş Bayramı)
23 Temmuz (Devrim Günü)
6 Ekim (Silahlı Kuvvetler Günü)
Haç İcra Etme veya Kudüsü Ziyaret
Dinsel konularla ilgili, yeni iş kanununun 53. maddesi, hizmetinde 5 yıl ard arda çalışan bir işçinin Kudüsü ziyaret veya haç icra etmek için bir aydan fazla olmamak kaydıyla ücretli tam izin hakkı olduğunu ifade etmektedir. Böyle bir izinden hizmet süresince sadece bir kez yararlanılabilir.
Doğum ve Çocuk Bakım İzni
Bir bayan işçi 10 aylık hizmetini tamamladıktan sonra, doğum öncesi süre dahil tam ücreti ödenmesi kaydıyla 90 günlük analık/doğum izni hakkına sahiptir. Bayan işçi, çalışma süresi boyunca iki defadan daha fazla bu analık izni hakkından yararlanamaz.
Çocuğun doğum tarihini takip eden 24 aylık süre içinde, bayan işçi çocuğunu emzirmek için günde 1 saat dinlenme hakkına sahiptir.
Çalışanların Kazançları/Hakları
--------------------------------------------------------------------------------
Sosyal Güvenlik Sistemi ve Kamu Sağlığı Güvencesi
Sosyal güvenlik, örneğin tıbbi bakım gibi kamu hizmetleri yoluyla çalışanların refahını artırmak için ve işsizlik, yaşlanma, hastalık veya ölüm nedeniyle gelirlerdeki kayıplardan ailelerini ve bireyleri korumak için tasarlanmış bir kamu programıdır.
Şirketin işgücünün önemli bir parçasını oluşturması gereken Mısırlı işçiler için, bazı ücret sınırlarına kadar, kazanılan ücretin yaklaşık dörtte birine eşit katkıları işverenin ödemesiyle gerçekleşen bir sosyal güvenlik sistemi vardır. Sosyal güvenlik düzenlemeleri altındaki özel sektör katkılarını, tam süreli çalışan sadece Mısırlı vatandaşlar üzerinden toplanmaktadır. Katkılar aşağıdaki oranlarda gereklidir.
Aylık temel ücret 650 Pound (LE)'a kadarsa, %26'sını işveren, %14'ünü işçi ödemektedir. Temel ücreti (650 Pound) aşan herhangi miktarlarda veya diğer harçlık ve fazla mesai gibi aylık 500 Pound'a kadar olan miktarlarda, %24'ünü işveren, %11'ini de işçi ödemektedir.
İnşaat müteahhitlerince geçici ve mevsimsel çalıştırılan işçiler için, farklı bir sistem uygulanır. İşçi maliyetlerinin %18'sini oluşturan sözleşme miktarlarınca olan sosyal güvenlik katkıları toplam sözleşme maliyetine dayanmaktadır. Bu zorunlu toplanan para projelerde önemli bir biçimde işçi maliyetlerini artırabilir.
Sosyal güvenlik çerçevesi altında sağlanan kazançlar; emekli maaşları, sakatlık/işgörememezlik ödemeleri, hastalık ödemeleri, doğum ve ölüm harçlıkları ile işsizlik sigortasıdır. Bu kazançlar, Mısırlı olmayanlara verilmez.
Mısır'daki bütün özel sektör şirketlerin, ya Sosyal Güvenlik Bakanlığı Tıbbi Güvence Planıyla veya özel firmaların Planıyla Mısırlı çalışanlarına ücretsiz sağlık bakımı sağlamaları gerekmektedir. Aynı şekilde bütün özel şirketler, Sosyal İşler ve Güvenlik Bakanlığının Emeklilik Güvence Fonlarına katkı yapmaları gerekmektedir.
Diğer Kazançlar/Hakları
1. Yıllık Artış
Çalışanların, sosyal güvence üye aidatlarının hesaplandığı temel ücret üzerinde %7'den az olmamak kaydıyla periyodik yıllık ücret artışı hakları vardır. Bu, Ulusal Ücretler Kurulu bu artış ödemesini düzenleyen kararlar yayınlana kadar böyledir.
2. Fazla Mesai Ödemsi
Minimum fazla ödeme primleri, gündüz çalışılan fazla mesailer için normal ücretin %35'i, gece çalışılanın %70'i, dinlenme günlerinde %100'ü ve resmi tatillerde ise %200'ü oranındadır. Üretim teşvik primleri vergi dışıdır.
3. Minimum Ücret
Ulusal Ücretler Kurulunca henüz tespit edilmemiştir.
4. Kar Paylaşımı
Anonim Şirket, Sınırlı Sorumlu Limited Şirket veya Yabancı Şubelerin çalışanları, dağıtılabilir karlarda bir pay hakkına sahiptir. Bu pay, dağıtılabilir karın %10'undan az bir miktarda olmamak kaydıyla sabittir ve çalışanların toplam yıllık ücretlerinden daha fazla değildir. Ancak, 250000 Pound'dan daha az sermayeli sınırlı sorumlu limited şirketler, bu kar payı dağıtımına tabi değildir.
5. Primler - İkramiyeler
Yıllık primlerin, ikramiyelerin ödenmesi hususunda hiç bir zorunluluk yoktur.
Yabancı Oturanların Özel Gereklilikleri #CADDEF
--------------------------------------------------------------------------------
Vizeler
Turistler ve ziyaretçilere genellikle minimum göçmen formalitesi ile ülkeye giriş izni verilmektedir. Yaşadığı ülkedeki Mısır Konsolosluğundan vize almaları gereken bazı ülkelerin vatandaşları hariç, çoğu ziyaretçi Mısıra giriş için geçici vizeye gerek duyarlar. Bunlar limanlarda yayımlanır.
1. Turist Vizesi
Turist vizeleri, Mısır'da 3 ayı aşmayacak şekilde kalacak yabancı yurttaşlara veya dinlenme amacıyla Mısırı ziyaret eden yabancı vatandaşlara düzenlenir. Benzer devam süreleri için, bu vizeyi yenilemek mümkündür.
2. Geçici Vizeler
Geçici vizeler, 3 ayı aşacak ancak 1 yılı aşmayacak şekilde kalacaklara ve dinlenme amacı dışındaki sebeplerle Mısıra giren yabancı vatandaşlara düzenlenir.
Çalışma İzinleri
Yarı zamanlı ve geçici personel hariç, bütün Mısırlı işçiler, "Çalışma Sertifikalarına" sahip olmak zorundadırlar. Mısır'da çalışmak isteyen yabancılar çalışma izni elde etmek zorundadırlar ve bu bakımdan İşgücü ve Göçmen Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelikleri izlemeleri gerekir. Bir çalışma izni alındıktan sonra, yabancı vatandaşın vizesi (ister turist isterse geçici olsun) Çalışma izni ile aynı süreli Çalışma Vizesine dönüştürülür.
Teknik personel için çalışma izinlerini almak, kalifiyesiz veya yarı kalifiye işçilerden daha kolaydır. Çalışma izinleri genellikle bir veya bir yıldan daha az süreli yabancılara verilir. İstenen süre için ilgili ücreti ödedikten sonra bir yılı aşan bir süre için de düzenlenir.
Mısır'da Yabancıların Çalışma ve Oturma İzinleri için Gerekli Dokümanlar
Mısırda çalışmak için yabancılardan istenen Çalışma İzinleri Başvuru Formlarını doldurulması. Bu başvuru formları, İşgücü ve Eğitim Direktörlüğü-Tahrir Kompleks-deki çalışma izni bölümünden elde edilebilir.
İncelenmesi için pasaport. Oturma izni geçerli olduğunda uygulanması önemlidir.
Yabancının 7 adet pasaporttaki resim büyüklüğünde fotoğrafı
2 adet şirket ortaklık sözleşmesi kopyası
2 adet Vergi Kimlik Kartı kopyası
Bir adet ticari kayıt belgesi kopyası
2 adet yabancının akademik derece veya deneyim sertifikası kopyası
Lisansın gerekli olduğu durumlar için mesleğin icrası için lisans
Bu iş için yabancının çalıştırılacağını kanıtlayan bir memorandum (not). Bu notta, yabancı ile uygun nitelik ve deneyimlere sahip Mısırlı asistanın adıyla birlikte yabancıya verilen görevlerin yanında bir Mısırlının neden işe alınmadığı ifade edilmelidir.
İlgili yetkilinin onayı (örneğin, Yatırım Yetkilisi, Mısır Genel Petrol Kurumu vbg.)
Yabancı adına çalışma izni için başvuracak kişiye şirketten bir temsilci
Yabancının HIV'li olmadığını doğrulayan Sağlık Bakanlığı aşı laboratuarları gibi yetkili laboratuarından veya kamu hastanelerinden alınmış bir sertifika.
İlgili güvenlik yetkililerinin onayı. Tahrir Kompleks'teki İşgücü ve Eğitim Direktörlüğünde Çalışma İzinleri Bölümü tarafından düzenlenebilir.
Çalışma İzni ücretlerinin ödeme belgeleri
İzinde düzenlenecek ücretler aşağıdaki gibidir.
İlk kez izin düzenlenmesi veya hem yabancılar hem de Arap ülkelerinin vatandaşları için yenilemelerde 1000 Pound (LE). Ücret, bütün yıl veya yılın küçük bölümleri için tam olmalıdır.
(En son güncelleme tarihi Eylül 2004)
Kaynak : Mısır Amerikan Ticaret Odası http://www.amcham.org.eg/dbe/Labor_new.asp#1
Çeviri : Hüseyin Okan Durmuş
--------------------------------------------------------------------------------
70 milyon Mısırlının hemen hemen %96'sı Nil vadi ve deltalarında, 16 milyonu Kahire'de ve 6 milyonu da Alexandria'da yaşamaktadır. İş gücünün yaklaşık üçte biri tarımda çalışmaktadır. Mısır'ın ekonomik ve sosyal kuruluşlarının %47'sinin Kahire ve Aleksandra'da olduğu tahmin edilmektedir. Ki bu yerler iş gücünün %25'sini karşılamaktadır.
Herhangi bir kuruluşta çalışan Mısırlı olmayan çalışanların sayısı kalifiyesiz ve yarı-kalifiye işçiler için toplam işgücünün %10'unu geçemez. Kalifiye işçiler için Mısır işgücü limiti %25'dir. Aynı zamanda toplam yabancı işçi sayısı kuruluştaki toplam ücretlilerin %35'ini aşamaz.
Mısır iş piyasası 2003 yılında çıkarılan 12 sayılı yeni birleştirilmiş İş kanunu ile düzenlenmiştir. Yeni yasa 257 maddeden oluşmakta ve Mısır iş piyasasını düzenleyen bütün yasal yönlere hitap etmektedir. Yeni yasa özel sektör katılımını artırmayı ve aynı zamanda çalışanların hakları ile işverenlerin haklarını dengelemeye çalışmayı amaçlamaktadır. Yeni iş yasasının vurguladığı en önemli konular arasında, bir işverenin bir işçiyi işten çıkarma hakkı ve bununla ilgili şartlar ile çalışanlara yeni yasada emredilen prosedürler ve kontrollere göre barışçıl bir grev (iş bırakımı) gerçekleştirme hakkını çalışanlara vermesi konularıdır.
İş Sözleşmeleri (İş Akidleri)
--------------------------------------------------------------------------------
İş sözleşmelerinin yazılı olması, üç nüsha olması, ve Arapça olması gerekmektedir. İşveren, işçi ve sosyal güvenlik ofisinin her biri, iş kanununda belirtilen bazı bilgileri içeren iş sözleşmesinin bir kopyasını almakta ve saklamaktadır.
Tipik bir iş sözleşmesi aşağıdakileri içermektedir.
İşverenin adı ve işyerinin adresi
Çalışanın adı, nitelikleri, mesleği/yaptığı iş ve adresi, işçinin kimliğini ispat için gerekli dokümanlar ile işçinin sosyal güvenlik numarası
Sözleşmeye tabi tutulan işin çeşidi ve özelliği
Üzerinde anlaşılan ücret ile ödeme zamanı ve metodu/yöntemi
Eğer bir çalışan deneme süresine tabi tutularak işe alınacaksa, iş sözleşmesinde 3 ayı geçmeyecek şekilde deneme süresi belirtilmelidir.
Bir iş sözleşmesi, belirli süreli veya belirsiz süreli olarak yapılabilir. Bir Mısırlı işçi ile belirli süreli iş sözleşmesi eğer tekrar yenilenirse, otomatik olarak belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşür.
Hem İşçi hem de işveren, ücretler, iş tanımı ve sözleşme süresi ile ilgili kanundaki gerekli konularda anlaşmaya varmaları gerekir.
İşçinin yapmak zorunda olduğu işin çeşidinin ve iş yapılmazsa işçinin kesin olmayan, tartışmalı durumunun sözleşmede ifade edilmesi de aynı zamanda önemlidir
Sözleşme Süresi
Yasa koyucu, maksimum 5 yıllık süreli iş sözleşmesini düzenlemektedir. Eğer işçi ve işveren daha uzun bir iş sözleşmesi süresinde anlaşırlarsa, işçi tazminat almaksızın ilk 5 yılın sonunda sözleşmesini bitirme hakkına sahiptir. Ancak, üzerinde anlaşılan zaman periyodu içinde işverene haber verilmelidir.
Deneme süresi iş sözleşmesinde açıkça belirtilecektir ve hiç bir işçi 3 aylık deneme periyodunu aşmadan atanmayacaktır. Hiç bir işçi aynı işveren ile bir defadan daha fazla bir deneme süresine tabi tutulmayacaktır.
Çalışma Saatleri
İşçiler, 6 günlük çalışma haftasında 48 saatten fazla veya bir günde 8 saatten daha fazla çalışmamalıdırlar.
Çoğu özel sektör işçileri genellikle Pazar ile Perşembe günleri arasında haftada 5 gün çalışmaktadır. Bazı durumlarda çalışma saatleri sayısı bir günde 9 saate çıkarılabilir.
İşçilerin her hafta bir tam çalışma günü tatil hakkı vardır. Çalışma ciddi bir kazanın önlenmesi istendiği zaman veya ağır bir iş yükünün üstesinden gelinmesi için planlandığı zaman bazı istisnalar uygulanır. Bu durumlarda, işçilere fazla mesai ödenmelidir.
İşverenin Dosyası
--------------------------------------------------------------------------------
12/2003 sayılı kanunun 77. maddesi, işverenin her bir işçi için işçinin ismi, işi/mesleği, eğitim derecesi, adresi, askerlik durumu, sosyal durumu, göreve başlama tarihi, ücret ve ücretteki değişiklikler, verilen cezalar, elde edilen izinler ve son olarak hizmet bitim tarihi ve nedeni gibi bilgileri içeren bir dosya oluşturması gerektiğini belirtmektedir.
İşveren aynı zamanda herhangi bir araştırma raporlarını, işçinin amirlerinin performans ile ilgili raporlarını ve işçinin hizmeti ile ilgili herhangi başka bir dokümanı saklayabilir.
Bundan başka, işçi, iş ilişkisinin bitiminden sonra en az 1 yıl süre ile yukarıda bahsedilen dosyayı saklamalıdır. Bu taahhüdün arkasındaki nedenler; ücretler, izinler, işten çıkarmalar veya bırakmalarla ilgili olabilecek herhangi bir tartışmayı önlemek ve iş kanunu gereklerinin başarılmasıyla ilgili işverenin yönetimini kolaylaştırmaktır.
77. maddedeki bilgiye önceden yapılan atıf, işçinin dosyasından sağlanabilen en az veriyi temsil etmektedir. İşçinin yaşı, cinsiyeti (erkek, bayan), kazanılan nitelikler ve deneyim sertifikası gibi başka verinin eklenmesinde hiç bir sınırlama bulunmamaktadır.
İş Yasasında İfade Edilen Kayıtlar
--------------------------------------------------------------------------------
İş Kanunu, işvereni İşgücü ve Göçmen Bakanlığına aşağıdaki kayıtları sunmak zorunda bırakıyor.
Özürlü Kayıtları
Özürlülerin niteliklerini ve işe yerleştirilmelerini zorunlu kılan 1975 yılında çıkarılan 39 sayılı yasaya göre; kanun, özürlü bireylerin çalıştırılmasıyla ilgili olarak, 50 veya daha fazla işçiyi geçen özel sektör işverenlerini, toplam çalıştırdıkları işgücünün %5 oranındaki işgücünü, işgücü ofislerinden tavsiye edilen özürlü işçilerin istihdam edilmelerini zorunlu kılıyor.
İşveren aynı zamanda, özürlülüğünü kanıtlayan kayıt sertifikasına sahip kişiler olmak kaydıyla, kendi seçeceği özürlü bireyleri işe alma hakkına da sahiptir.
Bir özürlü işçiyi işe alan herhangi bir işveren, özürlü işçiyi çalıştırmaya başladığı ilk 15 gün içinde işgücü ofisine işçinin çalıştırılmaya alındığının doğrulamasını yapan kayıtlı bir mektup göndermek ile yükümlüdür.
Yabancıların Kayıtları
Yabancıları çalıştırmada kontrol uygulamak için bir girişimde, bakanlığın aşağıdakileri içeren bir kaydın tutulmasını yabancı çalıştıran organizasyonlara zorunlu kılmasıdır.
Yabancının adı ve soyadı
Doğum tarihi
İş ünvanı ve tam iş tanımı
Nitelikleri
Çalışma izninin numarası ve tarihi
Çalışma lisans ücretlerinin numarası ve tarihi
Finansal Ceza Kayıtları
Her işveren, işçinin ismini, maaşını, özel bir kayıtta verilen finansal cezaları ve niçin bu cezaları aldığını bildiren detaylı nedenlerin girişini yapacaktır.
Bütün finansal cezalar, yeni iş kanunu uyarınca İşgücü Bakanlığına teslim edilmelidir.
İşin Sonlandırılması
--------------------------------------------------------------------------------
Deneme Süresi
Deneme süreli iş sözleşmesi, ne 3 ayı aşmalı ne de bir çalışan birden fazla deneme altında atanmalıdır/çalıştırılmalıdır. Deneme süreli sözleşme bir şartlı iş sözleşmesidir. işçinin ödeme periyodu sırasında iş için uygun olmadığı kanıtlanırsa, o zaman işverene sözleşmenin iptal edilmesine izin vermektedir.
Bırakma & Sonlanma
İş kanunun 69. maddesi, bir işçinin hangi şartlar altında işi bırakacağının esaslarını listelemektedir. Bir işçinin çıkarılması konusu işgücü ve göçmen bakanlığındaki adli güçlerden oluşan komiteye getirilene kadar atılamaz. Komite, ilk oturum tarihinden itibaren 15 gün içinde kendisine getirilen bırakma isteğine karar verecektir ve bu karar son karar olacaktır.
Ancak, işveren ondan sonra bir işçiyi bırakabilir. İşçi de mahkemede bırakma konusuna, karşı çıkma hakkına sahiptir.
Mısır İş Mahkemeleri, bir işin sonlanmasını gözden geçirirken sağduyusunu yitiremez. Mahkeme tazminat kararlarını verirken, her bir davanın şart ve gerçeklerinin gözden geçirilmesi temelinde yanlış bırakmalar için işçilere hak verebilir.
Eğer işten çıkarılan bir işçinin çalışma süresi 10 yıl ve 90 günü geçmiyorsa bu işçiye 60 günlük bir bildirim hakkı verilir. Eğer bu süre 10 yılı aşıyorsa Mahkeme kararlarında, her çalışma yılı için 2 aylık ücretinden daha az olmamak kaydıyla yanlış işten çıkarma işlemlerinde tazminat ödenmesi şeklinde bir uygulama bulunmaktadır. (Eğer işveren işçiyi hemen bildirim süresini beklemeden çıkarmak isterse, bu bildirim yerine işçi 2 veya 3 aylık maaş ödemesi alabilir.)
Bildirim olmaksızın yapılan yasal sonlandırmalarda esaslar süreli iş sözleşmeleri sona ermesi, emeklilik, istifa, ölüm veya ilgili işi yapmak için işçinin yetersizliği gibi durumları kapsar.
İzinler
--------------------------------------------------------------------------------
Yıllık İzinler
Bir işçinin her tam bir yıl veya orantılı bir biçimde bir yıldan az hizmeti için 21 günlük ücretli izin hakkı vardır. Bu yıllık izin hakkı, eğer işçi 10 yıl ard arda çalışmışsa veya 50 yaşın üstündeyse bir aya çıkarılmıştır. Bununla birlikte, her işçinin yılda 13 işgününü aşmamak üzere İşgücü ve Göçmen Bakanlığınca tespit edilen resmi tatiller için tam ücret hakkı vardır.
Eğer işçilerin, resmi tatiller sırasında da çalıştırılmaları gerekiyorsa, işçiler normal ücretlerinin iki katı ücreti ödenmesi kaydıyla fazla mesaiye kalmaları hakkı vardır. Haftalık izin günleri ve resmi tatiller, yıllık izinlerin bir bölümü olarak sayılmamalıdır.
Kaza/Rastlantı İzni
Kaza/rastlantı izni, işçi tarafından beklenmeyen durumlar sonucu alınan bir izindir. Bu durumlarda, işçinin işten vazgeçmesi dışında başka bir seçeneği yoktur. İzin sonrasında, vazgeçmenin nedenleri hakkında işvereni bilgilendirmelidir.
İş Kanunun 51. maddesi, rastlantı nedeniyle işten vazgeçmenin yılda 6 iş gününü geçmemesi gerektiğini ve bu iznin işçinin yıllık izninden sayılacağını söylemektedir.
Hastalık İzni
İş Kanunu, işçinin hastalığı nedeniyle, işçinin normal ücretinin %100'ü ve %75'i arasında yıllık ücretli hastalık izninin maksimum 6 aya kadar ilgili tıbbi sorumlular tarafından verilebileceğini söylemektedir.
Bir işçi, hastalık izninin yanında birikmiş yıllık izinlerinden faydalanma hakkına sahiptir ve hastalıktan kaynaklanan izinlerinin yıllık izin dengeleme tablosuna transfer edilmesini isteme hakkına sahiptir.
Bir işveren, işçinin yukarıda bahsedilen süreden yararlandığı sürece, hastalık nedeniyle işçinin hizmetini sonlandıramaz.
Resmi İzinler (Resmi Tatiller)
63/1982 sayılı bakanlık kararnamesine göre, Resmi izinler tümü tam olarak ödenmek kaydıyla aşağıdaki gibidir.
Muharremin İlk Günü ( İslami yeni yıl)
İlk Rabiyanin 12. günü (Muhammad Peygamberin Doğum Günü)
Shawal'in 1. ve 2. günü (İlk Bairum)
Zoelhega'nın 9. 10. ve 11. günleri (İkinci Bairum)
Ocak'ın 7. günü (Batı Noeli)
Bahar Günü ( Sham El Nessim)
Nisanın 25. (Sina Özgürlük Günü)
1 Mayıs (İş Bayramı)
23 Temmuz (Devrim Günü)
6 Ekim (Silahlı Kuvvetler Günü)
Haç İcra Etme veya Kudüsü Ziyaret
Dinsel konularla ilgili, yeni iş kanununun 53. maddesi, hizmetinde 5 yıl ard arda çalışan bir işçinin Kudüsü ziyaret veya haç icra etmek için bir aydan fazla olmamak kaydıyla ücretli tam izin hakkı olduğunu ifade etmektedir. Böyle bir izinden hizmet süresince sadece bir kez yararlanılabilir.
Doğum ve Çocuk Bakım İzni
Bir bayan işçi 10 aylık hizmetini tamamladıktan sonra, doğum öncesi süre dahil tam ücreti ödenmesi kaydıyla 90 günlük analık/doğum izni hakkına sahiptir. Bayan işçi, çalışma süresi boyunca iki defadan daha fazla bu analık izni hakkından yararlanamaz.
Çocuğun doğum tarihini takip eden 24 aylık süre içinde, bayan işçi çocuğunu emzirmek için günde 1 saat dinlenme hakkına sahiptir.
Çalışanların Kazançları/Hakları
--------------------------------------------------------------------------------
Sosyal Güvenlik Sistemi ve Kamu Sağlığı Güvencesi
Sosyal güvenlik, örneğin tıbbi bakım gibi kamu hizmetleri yoluyla çalışanların refahını artırmak için ve işsizlik, yaşlanma, hastalık veya ölüm nedeniyle gelirlerdeki kayıplardan ailelerini ve bireyleri korumak için tasarlanmış bir kamu programıdır.
Şirketin işgücünün önemli bir parçasını oluşturması gereken Mısırlı işçiler için, bazı ücret sınırlarına kadar, kazanılan ücretin yaklaşık dörtte birine eşit katkıları işverenin ödemesiyle gerçekleşen bir sosyal güvenlik sistemi vardır. Sosyal güvenlik düzenlemeleri altındaki özel sektör katkılarını, tam süreli çalışan sadece Mısırlı vatandaşlar üzerinden toplanmaktadır. Katkılar aşağıdaki oranlarda gereklidir.
Aylık temel ücret 650 Pound (LE)'a kadarsa, %26'sını işveren, %14'ünü işçi ödemektedir. Temel ücreti (650 Pound) aşan herhangi miktarlarda veya diğer harçlık ve fazla mesai gibi aylık 500 Pound'a kadar olan miktarlarda, %24'ünü işveren, %11'ini de işçi ödemektedir.
İnşaat müteahhitlerince geçici ve mevsimsel çalıştırılan işçiler için, farklı bir sistem uygulanır. İşçi maliyetlerinin %18'sini oluşturan sözleşme miktarlarınca olan sosyal güvenlik katkıları toplam sözleşme maliyetine dayanmaktadır. Bu zorunlu toplanan para projelerde önemli bir biçimde işçi maliyetlerini artırabilir.
Sosyal güvenlik çerçevesi altında sağlanan kazançlar; emekli maaşları, sakatlık/işgörememezlik ödemeleri, hastalık ödemeleri, doğum ve ölüm harçlıkları ile işsizlik sigortasıdır. Bu kazançlar, Mısırlı olmayanlara verilmez.
Mısır'daki bütün özel sektör şirketlerin, ya Sosyal Güvenlik Bakanlığı Tıbbi Güvence Planıyla veya özel firmaların Planıyla Mısırlı çalışanlarına ücretsiz sağlık bakımı sağlamaları gerekmektedir. Aynı şekilde bütün özel şirketler, Sosyal İşler ve Güvenlik Bakanlığının Emeklilik Güvence Fonlarına katkı yapmaları gerekmektedir.
Diğer Kazançlar/Hakları
1. Yıllık Artış
Çalışanların, sosyal güvence üye aidatlarının hesaplandığı temel ücret üzerinde %7'den az olmamak kaydıyla periyodik yıllık ücret artışı hakları vardır. Bu, Ulusal Ücretler Kurulu bu artış ödemesini düzenleyen kararlar yayınlana kadar böyledir.
2. Fazla Mesai Ödemsi
Minimum fazla ödeme primleri, gündüz çalışılan fazla mesailer için normal ücretin %35'i, gece çalışılanın %70'i, dinlenme günlerinde %100'ü ve resmi tatillerde ise %200'ü oranındadır. Üretim teşvik primleri vergi dışıdır.
3. Minimum Ücret
Ulusal Ücretler Kurulunca henüz tespit edilmemiştir.
4. Kar Paylaşımı
Anonim Şirket, Sınırlı Sorumlu Limited Şirket veya Yabancı Şubelerin çalışanları, dağıtılabilir karlarda bir pay hakkına sahiptir. Bu pay, dağıtılabilir karın %10'undan az bir miktarda olmamak kaydıyla sabittir ve çalışanların toplam yıllık ücretlerinden daha fazla değildir. Ancak, 250000 Pound'dan daha az sermayeli sınırlı sorumlu limited şirketler, bu kar payı dağıtımına tabi değildir.
5. Primler - İkramiyeler
Yıllık primlerin, ikramiyelerin ödenmesi hususunda hiç bir zorunluluk yoktur.
Yabancı Oturanların Özel Gereklilikleri #CADDEF
--------------------------------------------------------------------------------
Vizeler
Turistler ve ziyaretçilere genellikle minimum göçmen formalitesi ile ülkeye giriş izni verilmektedir. Yaşadığı ülkedeki Mısır Konsolosluğundan vize almaları gereken bazı ülkelerin vatandaşları hariç, çoğu ziyaretçi Mısıra giriş için geçici vizeye gerek duyarlar. Bunlar limanlarda yayımlanır.
1. Turist Vizesi
Turist vizeleri, Mısır'da 3 ayı aşmayacak şekilde kalacak yabancı yurttaşlara veya dinlenme amacıyla Mısırı ziyaret eden yabancı vatandaşlara düzenlenir. Benzer devam süreleri için, bu vizeyi yenilemek mümkündür.
2. Geçici Vizeler
Geçici vizeler, 3 ayı aşacak ancak 1 yılı aşmayacak şekilde kalacaklara ve dinlenme amacı dışındaki sebeplerle Mısıra giren yabancı vatandaşlara düzenlenir.
Çalışma İzinleri
Yarı zamanlı ve geçici personel hariç, bütün Mısırlı işçiler, "Çalışma Sertifikalarına" sahip olmak zorundadırlar. Mısır'da çalışmak isteyen yabancılar çalışma izni elde etmek zorundadırlar ve bu bakımdan İşgücü ve Göçmen Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmelikleri izlemeleri gerekir. Bir çalışma izni alındıktan sonra, yabancı vatandaşın vizesi (ister turist isterse geçici olsun) Çalışma izni ile aynı süreli Çalışma Vizesine dönüştürülür.
Teknik personel için çalışma izinlerini almak, kalifiyesiz veya yarı kalifiye işçilerden daha kolaydır. Çalışma izinleri genellikle bir veya bir yıldan daha az süreli yabancılara verilir. İstenen süre için ilgili ücreti ödedikten sonra bir yılı aşan bir süre için de düzenlenir.
Mısır'da Yabancıların Çalışma ve Oturma İzinleri için Gerekli Dokümanlar
Mısırda çalışmak için yabancılardan istenen Çalışma İzinleri Başvuru Formlarını doldurulması. Bu başvuru formları, İşgücü ve Eğitim Direktörlüğü-Tahrir Kompleks-deki çalışma izni bölümünden elde edilebilir.
İncelenmesi için pasaport. Oturma izni geçerli olduğunda uygulanması önemlidir.
Yabancının 7 adet pasaporttaki resim büyüklüğünde fotoğrafı
2 adet şirket ortaklık sözleşmesi kopyası
2 adet Vergi Kimlik Kartı kopyası
Bir adet ticari kayıt belgesi kopyası
2 adet yabancının akademik derece veya deneyim sertifikası kopyası
Lisansın gerekli olduğu durumlar için mesleğin icrası için lisans
Bu iş için yabancının çalıştırılacağını kanıtlayan bir memorandum (not). Bu notta, yabancı ile uygun nitelik ve deneyimlere sahip Mısırlı asistanın adıyla birlikte yabancıya verilen görevlerin yanında bir Mısırlının neden işe alınmadığı ifade edilmelidir.
İlgili yetkilinin onayı (örneğin, Yatırım Yetkilisi, Mısır Genel Petrol Kurumu vbg.)
Yabancı adına çalışma izni için başvuracak kişiye şirketten bir temsilci
Yabancının HIV'li olmadığını doğrulayan Sağlık Bakanlığı aşı laboratuarları gibi yetkili laboratuarından veya kamu hastanelerinden alınmış bir sertifika.
İlgili güvenlik yetkililerinin onayı. Tahrir Kompleks'teki İşgücü ve Eğitim Direktörlüğünde Çalışma İzinleri Bölümü tarafından düzenlenebilir.
Çalışma İzni ücretlerinin ödeme belgeleri
İzinde düzenlenecek ücretler aşağıdaki gibidir.
İlk kez izin düzenlenmesi veya hem yabancılar hem de Arap ülkelerinin vatandaşları için yenilemelerde 1000 Pound (LE). Ücret, bütün yıl veya yılın küçük bölümleri için tam olmalıdır.
(En son güncelleme tarihi Eylül 2004)
Kaynak : Mısır Amerikan Ticaret Odası http://www.amcham.org.eg/dbe/Labor_new.asp#1
Çeviri : Hüseyin Okan Durmuş
# posted by H Okan Durmuş @ 12:40 ÖÖ 
